ในยุคที่ผู้คนหันมาใส่ใจสุขภาพกันมากขึ้น สมุนไพรธรรมชาติจึงได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย หนึ่งในนั้น คือ อีฟนิ่งพริมโรส พืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณโดดเด่นในการดูแลสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้หญิง ด้วยคุณประโยชน์อันหลากหลายทั้งการบำรุงผิวพรรณ การลดอาการอักเสบและการบรรเทาอาการปวดประจำเดือน ทำให้อีฟนิ่งพริมโรสได้รับความสนใจจากผู้ที่ต้องการดูแลสุขภาพด้วยผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติมากยิ่งขึ้น บทความนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับสมุนไพรชนิดนี้ให้มากขึ้นกันดีกว่า
อีฟนิ่งพริมโรส คืออะไร
อีฟนิ่งพริมโรส คือพืชที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาเหนือ มีลักษณะเด่นคือเป็นไม้ดอกที่มีลำต้นสูง ดอกมีสีเหลืองสวยงามพร้อมกลีบบางที่จะบานในช่วงเย็น ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ “Evening Primrose” นั่นเอง พืชชนิดนี้จะเบ่งบานในช่วงปลายฤดูใบไม้ผลิจนถึงปลายฤดูร้อน ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์มากที่สุดคือเมล็ด ซึ่งนำมาสกัดเป็นน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสที่อุดมไปด้วยกรดไขมันจำเป็นหลายชนิด โดยเฉพาะกรดแกมมา-ไลโนเลนิก (GLA) ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ จนได้รับการขนานนามว่าเป็น “King’s cure-all” หรือราชาแห่งการรักษาโรค
สารอาหารที่ได้จากอีฟนิ่งพริมโรส
สมัยโบราณคนพื้นเมืองที่อาศัยในพื้นที่แถบอเมริกาเหนือค้นพบพืชชนิดหนึ่งซึ่งใช้เป็นยาสมุนไพรได้มีลักษณะเป็นไม้ดอกให้ดอกสีเหลืองที่จะแย้มบานตอนใกล้ค่ำจึงเรียกกันว่า อีฟนิงพริมโรส (Evening primrose) ศาสตร์แห่งสมุนไพรเหล่านี้ค่อย ๆ ถ่ายทอดกันมารุ่นต่อรุ่นจนกระทั่งคนในปัจจุบันได้เรียนรู้ถึงพลังบำบัดของน้ำมันที่สกัดจากเมล็ดอีฟนิ่งพริมโรส ที่อุดมไปด้วยกรดไขมันจำเป็นซึ่งมีประโยชน์ต่อร่างกาย
กรดไขมัน โอเมก้า 6
น้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสเป็นแหล่งสำคัญของกรดไขมันโอเมก้า 6 ซึ่งเป็นกรดไขมันที่จำเป็นต่อร่างกาย แต่ร่างกายไม่สามารถสร้างเองได้ ต้องได้รับจากอาหารเท่านั้น กรดไขมันโอเมก้า 6 ที่พบในน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสมีบทบาทสำคัญในการสร้างและซ่อมแซมเซลล์ การควบคุมการอักเสบและการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
กรดไลโนเลอิก
กรดไขมันจำเป็นชนิดโอเมกา 6 ชื่อ กรดไลโนเลอิก ที่มีอยู่ในน้ำมันอีฟนิงพริมโรส เมื่อถูกย่อยแล้วจะแตกตัวให้สารชื่อว่า กรดแกมมา-ไลโนเลนิก หรือ จีแอลเอ (Gamma – Linolenic Acid, GLA) อันเป็นกรดไขมันจำเป็นที่ร่างกายจะใช้สร้างพรอสตาแกลนดิน (Prostaglandin) ซึ่งเป็นสารคล้ายฮอร์โมนที่มีหน้าที่ควบคุมการทำงานของร่างกายหลายรูปแบบ
ประโยชน์ของอีฟนิ่งพริมโรส
อีฟนิ่งพริมโรสมีประโยชน์หลากหลายต่อร่างกาย ด้วยคุณสมบัติในการต้านการอักเสบและการเป็นส่วนประกอบสำคัญของเยื่อหุ้มเซลล์ ทำให้มีการนำมาใช้ในการรักษาและบรรเทาอาการต่าง ๆ มากมาย ดังนี้
- ช่วยต้านการอักเสบ
- เป็นองค์ประกอบสำคัญของเยื่อหุ้มเซลล์
- ช่วยป้องกันและยับยั้งการลุกลามของภาวะประสาทเสื่อมจากโรค เบาหวานและอาจฟื้นฟูระบบประสาทโดยมีการวิจัยในคนที่เริ่มมีอาการนี้แล้วทดลองรักษาด้วยการให้น้ำมันอีฟนิงพริมโรสเป็นเวลา 1 ปีพบว่าสามารถลดอาการชา ประสาทสัมผัสเสื่อม และอาการผิดปกติอื่นๆ ได้ดีกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก
- น้ำมันอีฟนิงพริมโรสช่วยบำรุงผิวพรรณ รักษาผิวหนังอักเสบ รวมทั้งผื่นเอ็กซีมา ซึ่งเป็นภาวะผื่นแพ้ที่อาจเกิดได้หากร่างกายมีปัญหาในการเปลี่ยนไขมันจากอาหารเป็นกรดแกมมา-ไลโนเลนิกโดยมีการวิจัยพบว่าการรับประทานน้ำมันอีฟนิงพริมโรสติดต่อกันนาน 3-4 เดือน พบว่าช่วยบรรเทาอาการคันลดการมีน้ำเหลืองไหลลดการใช้ครีมสเตียรอยด์และการใช้ยารักษาซึ่งอาจให้ผลข้างเคียงไม่พึงประสงค์ได้
- มีบางการวิจัยบ่งชี้ว่าการรับประทานน้ำมันอีฟนิงพริมโรส มีผลในการรักษาภาวะประจำเดือนผิดปกติ เช่น อาการปวดประจำเดือนความหงุดหงิดที่เกิดก่อนมีประจำเดือนอาการจากเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ (endometriosis) คลายการเจ็บเต้านมช่วงก่อนมีประจำเดือน โดยมันจะไปทำงานขัดขวางพรอสตาแกลนดินชนิดที่กระตุ้นให้เกิดการอักเสบอันเป็นสาเหตุของการปวดประจำเดือน
- ช่วยบรรเทาอาการปวดบวมของข้ออักเสบรูมาตอยด์
- บรรเทาอาการจากโรคที่เกี่ยวกับการอักเสบ เช่น สิว ผื่นโรเซเชีย ผิวแห้งและการปวดกล้ามเนื้อ
- น้ำมันอีฟนิงพริมโรสช่วยบรรเทาภาวะไม่อยู่นิ่งและภาวะเสียความสามารถในการเรียนรู้ในเด็กมีผลการทดลองทางคลินิกในเด็กพบว่าการได้รับน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสและน้ำมันปลาจะช่วยให้อาการเหล่านี้ดีขึ้นได้อันเป็นสาเหตุของการปวดประจำเดือน
น้ำมันพริมโรส สรรพคุณ มีอะไรบ้าง
น้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสมีสรรพคุณที่หลากหลาย ทั้งในด้านการรักษาโรคและการบำรุงสุขภาพ ดังนี้
- ช่วยรักษาโรคผิวหนังอักเสบหลายชนิด เช่น โรคเอ็กซีมา โรคสะเก็ดเงิน และสิว
- บรรเทาอาการของโรคข้อต่ออักเสบรูมาตอยด์และกระดูกพรุน
- ช่วยในการรักษาโรคเรย์เนาด์และโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง
- ลดระดับคอเลสเตอรอลและช่วยป้องกันโรคหัวใจ
- บรรเทาอาการของโรคลำไส้แปรปรวนและโรคลำไส้อักเสบ
- ช่วยในการรักษาอาการของวัยหมดประจำเดือน เช่น อาการร้อนวูบวาบ
- มีประโยชน์สำหรับผู้หญิงตั้งครรภ์ในการป้องกันภาวะความดันโลหิตสูง
- ใช้เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์บำรุงผิว
ใครบ้างที่ควรทานอีฟนิ่งพริมโรส
- ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับผิวหนัง เช่น ผิวแห้ง ผื่นแพ้ หรือสิว เป็นต้น
- ผู้หญิงที่มีอาการปวดประจำเดือนหรือมีอาการก่อนมีประจำเดือน
- ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับข้ออักเสบหรือการอักเสบของกล้ามเนื้อ
- ผู้ที่ต้องการดูแลสุขภาพผิวพรรณจากภายในสู่ภายนอก
- ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาทจากโรคเบาหวาน
- ผู้ที่ต้องการเสริมกรดไขมันจำเป็นในร่างกาย
วิธีการรับประทานน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรส
ควรรับประทานหลังอาหารทันทีเพื่อการดูดซึมที่ดีที่สุด ทั้งนี้ ควรแบ่งการรับประทานเป็น 2 – 3 ครั้งต่อวัน และทานต่อเนื่องอย่างน้อย 3 เดือน อย่างไรก็ตาม แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เพื่อกำหนดปริมาณที่เหมาะสมกับอาการของแต่ละบุคคล
ข้อควรรู้ก่อนรับประทานอีฟนิ่งพริมโรส
แม้ว่าอีฟนิ่งพริมโรสจะมีประโยชน์มากมาย แต่ก็มีข้อควรระวังในการรับประทานที่ผู้บริโภคควรทราบ โดยเฉพาะการใช้ร่วมกับยาบางชนิดที่อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ ดังนี้
ปฏิกิริยาของน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสกับยา
การรับประทานน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสร่วมกับยาบางชนิดอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้ร่วมกับยาเจือจางเลือด เนื่องจากน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสมีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการตกเลือด นอกจากนี้ยังควรระวังการใช้ร่วมกับยาลิเทียม ยา Kaletra และยากลุ่ม Phenothiazine เพราะอาจส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพการรักษาและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์
ปริมาณน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสที่ควรทาน
การรับประทานน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสในรูปแบบอาหารเสริมควรอยู่ในปริมาณ 2 – 6 กรัมต่อวัน และควรรับประทานอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 3 – 12 เดือน เพื่อให้เห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจน อย่างไรก็ตาม ปริมาณที่เหมาะสมอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ในการใช้และคำแนะนำของแพทย์
น้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสควรทานตอนไหน
น้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสสามารถรับประทานได้ทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน โดยแนะนำให้แบ่งรับประทานและควรรับประทานพร้อมมื้ออาหารเพื่อการดูดซึมที่ดีที่สุด การรับประทานพร้อมอาหารยังช่วยลดโอกาสเกิดอาการระคายเคืองกระเพาะอาหารได้อีกด้วย
สรุปบทความ
อีฟนิ่งพริมโรสเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์มากมายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้หญิง ด้วยคุณสมบัติในการต้านการอักเสบ การบำรุงผิวพรรณ และการบรรเทาอาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับประจำเดือน อย่างไรก็ตาม การรับประทานน้ำมันอีฟนิ่งพริมโรสควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ โดยเฉพาะในกรณีที่มีการใช้ยาประจำ เพื่อหลีกเลี่ยงปฏิกิริยาที่ไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้น การเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและการรับประทานอย่างถูกวิธีจะช่วยให้ได้รับประโยชน์จากสมุนไพรชนิดนี้อย่างเต็มที่และปลอดภัย